Partnervrijstelling erfbelasting bij meerrelaties

Het komt nog wel eens voor dat meerdere personen met elkaar samenwonen, denk aan broers en zussen. Als een van hen overlijdt, kan de vraag ontstaan hoeveel erfbelasting moet worden betaald als een van de medebewoners of de medebewoners erfegnaam zijn. Dat hangt af van de vraag of er een partner van de overledene is aangewezen of niet.

In de Successiewet wordt het partnerschap geregeld. De persoon die door u wordt aangewezen als uw partner krijgt het recht op de hoge partnervrijstelling bij uw overlijden. De partner betaalt dan niet minimaal 30% tot maximaal 40% erfbelasting over uw erfenis, maar minimaal 10% tot maximaal 20%. Het sowieso vrijgestelde bedrag voor uw partner bedraagt dan € 643.194 in plaats van € 2.147.

 

Binnen de Successiewet geldt de hoofdregel dat slechts twee personen elkaars partner kunnen zijn. Dit geldt in ieder geval als zij gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap zijn aangegaan. Twee ongehuwde personen kunnen voor de erfbelasting ook als partners van elkaar worden aangemerkt mits zij een notarieel samenlevingscontract hebben gesloten.

Ook kunnen twee ongehuwde personen partner van elkaar zijn als zij onafgebroken ten minste vijf jaren op hetzelfde woonadres ingeschreven hebben gestaan in de basisregistratie personen (bij de gemeente). Echter zegt de wet ook dat als één van de twee personen op basis van het voorgaande eveneens met een andere persoon als partner kan worden aangemerkt, geen van de personen meer als partner wordt aangemerkt!

In de parlementaire behandeling staat hierover het volgende: “In het nieuwe uniforme basispartnerbegrip kan iedereen maar één partner hebben en is geen plaats meer voor de zogenoemde meerrelaties. (…) Voorts zie ik geen aanleiding een uitzondering te creëren voor broers en zusters die in de ouderlijke woning zijn blijven wonen.”

 

De staatssecretaris van Financiën heeft wel een oplossing voor een (deel) van dit probleem bedacht. Namelijk dat als u met meerdere personen samenwoont u met één van die personen een notarieel samenlevingscontract kunt sluiten. Strikt genomen komt deze persoon dan toch niet in aanmerking voor de vrijstelling, maar op grond van een toezegging van de staatssecretaris mag u deze wetsbepaling iets ruimer toepassen: het feit dat twee personen een notarieel samenlevingscontract hebben afgesloten geeft dan de doorslag. In het beleidsbesluit is goedgekeurd dat in een dergelijk geval de personen met een notarieel samenlevingscontract elkaars partners zijn. De ander die bij hen woont, blijft dan buiten aanmerking bij de beoordeling van het partnerschap van de notarieel samenwoners.

 

Onlangs is over een dergelijke situatie ook geprocedeerd bij de rechtbank Gelderland. In dit geval was een zus erfgenaam van haar zus waarmee zij - samen met een andere zus - tot het overlijden meer dan vijf jaar onafgebroken heeft samengewoond. In deze periode stonden alle drie zussen op het adres van de woning in de basisregistratie personen ingeschreven. Tussen de zus/erfgenaam en de overleden zus was geen notarieel samenlevingsovereenkomst gesloten. De rechtbank heeft geoordeeld dat de zus/erfgenaam voor de erfbelasting geen recht heeft op de partnervrijstelling. De betreffende zus heeft nog gewezen op de hiervoor besproken mededeling van de staatssecretaris. Zij stelde dat als wel een keuze zou zijn gemaakt voor een samenlevingscontract, deze keuze identiek zou zijn geweest aan de inkomstenbelasting waar al jarenlang sprake is van fiscaal partnerschap tussen haar en haar overleden zus. De rechtbank oordeelde echter dat een beroep op het gelijkheidsbeginsel faalt omdat er geen notarieel samenlevingscontract is en er geen sprake is van gelijke gevallen.

 

Conclusie is dat het noodzakelijk is om bij de notaris een samenlevingscontract af te sluiten indien u met meerdere personen met elkaar samenwoont en gebruik wilt maken van de verhoogde partnervrijstelling in de Successiewet. Wilt u hier meer over weten? Bel ons voor een afspraak.