Opletten bij vruchtgebruik en bloot eigendom van een woning
We kennen tegenwoordig veel samengestelde gezinnen, wij zien vaak de situatie voorbij komen waarbij in een gezin met kinderen een van ouders is overleden en de overgebleven ouder hertrouwt met een met een nieuwe partner. Soms gaat het goed, soms ontstaat er echter niet zo een warme band tussen de kinderen uit het eerste huwelijk en de stiefouder. Wat de positie van de kinderen uit het eerste huwelijk is hangt af van of de overleden ouder al dan niet een testament had opgesteld en wat daar dan in staat.
Er zijn langstlevende testamenten in omloop in vele soorten en maten. In de praktijk pakt een dergelijke regeling voor de kinderen vaak teleurstellend uit. Een veel voorkomende testamentvorm is het zogenaamde vruchtgebruik testament. Stel, volgens het testament van uw overleden moeder heeft u samen met uw broer of zus het bloot eigendom van de nalatenschap van uw moeder geërfd waarbij aan uw vader het vruchtgebruik is nagelaten. In het kort komt het er dan op neer dat u wel het bloot eigendom van de nalatenschap heeft verkregen maar niet het gebruik er van.
Als er sprake was van een eigen woning die door vererving vanuit de familie uitsluitend op naam van moeder stond, dan worden u en uw broer of zus dus -zoals dat heet- bloot eigenaar van deze woning en krijgt vader het feitelijk gebruik hiervan.
Nu komt het er op aan wat er verder in het testament van moeder is opgenomen. Vaak staat in dit soort testamenten dat de vruchtgebruiker interingsbevoegdheid heeft. Dit betekent dat de vruchtgebruiker ondanks het feit dat hij geen eigenaar is, toch mag interen op het vermogen waar deze vruchtgebruiker het bezit van heeft. Veelal is er zelfs een zaaksvervanging clausule opgenomen waardoor vader zelfs het huis kan verkopen en met de opbrengst kan doen wat hij wil.
Zo kan het gebeuren dat vader met zijn nieuwe partner het hele vermogen opmaakt. Voor het bepalen van uw positie is het dus van groot belang dat u inzage heeft in het testament van een overleden ouder. Het kan namelijk ook zo zijn dat de er sprake is van een zuiver vruchtgebruik, in dat geval mag vader de woning alleen maar gebruiken en kan verkoop of vestiging van hypotheek alleen met medewerking van de kinderen.
Er kan zelfs sprake zijn van een tijdelijk vruchtgebruik voor bijvoorbeeld een periode van 5 of 10 jaar. Soms is opgenomen dat het vruchtgebruik vervalt bij hertrouwen. Kortom, de inhoud van een testament kan alle kanten op.
Hoe zit het dan met de erfbelasting bij een vruchtgebruik situatie? Bij overlijden van uw moeder moet vader over het vruchtgebruik en u als kinderen over het bloot eigendom erfbelasting betalen. Normaal gesproken zal de vruchtgebruiker, dus vader de belasting voor de kinderen moeten voorschieten. De regel is hoe jonger de vruchtgebruiker, hoe lager het bedrag dat belast is met erfbelasting bij de bloot eigenaar. Over een woning van € 300.000 is bijvoorbeeld bij een 60-jarige weduwnaar 40% van de waarde van de woning belast, bij een 84-jarige weduwnaar wordt dit 76%. Het gaat hier dus over door of voor de kinderen te betalen erfbelasting.
Komt de vruchtgebruiker op latere leeftijd te overlijden, dan groeit de bloot eigendom aan tot vol eigendom zonder dat er nog erfbelasting verschuldigd is. Dit kan een aardig voordeel opleveren indien de waarde van de woning sinds het eerste overlijden in waarde is gestegen Zolang uw vader het vruchtgebruik heeft en er sprake is van een gangbaar langstlevende testament, geeft hij de hele waarde van de woning op bij zijn aangifte inkomstenbelasting. U als bloot eigenaar hoeft niets op te geven, dit is de zogenaamde de-fiscalisering van een vordering van een kind ontstaan uit een langstlevende testament. Of u nu het kind of de vader of de moeder uit bovenstaand voorbeeld bent, voor ieder is het van groot belang de eigen positie goed te kennen.
Heeft u een (oud) vruchtgebruik testament en een eigen woning of heeft u juist de bloot eigendom van een woning, bel ons dan voor een afspraak en wij leggen u uit hoe de vork in de steel zit.